Antarktyda to potężny ląd rozciągający się wokół bieguna południowego. Ten najbardziej odosobniony kontynent od najbliższych zamieszkanych ziem oddzielają rozległe przestrzenie mórz. Kontynentem najbliższym Antarktydzie jest Ameryka Południowa. Między archipelagiem Ziemi Ognistej a Południowymi Szetlandami rozciąga się najszersza na Ziemi, mierząca 900-1200 km Cieśnina Drakę’a. Od Nowej Zelandii brzegi Antarktydy oddalone są o ponad 2000 km; jeszcze odleglejsze są brzegi Australii, a tym bardziej Afryki. Odcięcie od reszty świata oraz charakter otaczających mórz to główne przyczyny, dla których kontynent został odkryty dopiero w XIX w. Za granicę strefy antarktycznej uważa się zasięg pływających lodów i linię zetknięcia się ciepłych wód północnych z chłodnymi powierzchniowymi wodami mórz południowych, zwaną linią konwergencyjną (48-61° szer. płd.). Do strefy antarktycznej należą wyspy i grupy wysp: Południowe Szet-landy, Południowe Orkady, Południowa Georgia, Wyspa Bouveta, Falklandy, Wyspy Księcia Edwarda, Wyspy Crozeta, Kerguelena, a także wiele małych wysp. Mianem Antarktyki określa się cały obszar zakreślony najbardziej zewnętrzną granicą packice, czyli „tłoku lodowego” (zbita w zwartą masę kra lodowa oraz odłamki bloków lodu szelfowego), zajęty częściowo przez stały ląd, a częściowo przez morze.
W głąb lądu głęboko wrzynają się zatoki Morza Rossa i Morza Weddella, dzieląc Antarktydę na dwie zasadnicze części – Antarktydę Wschodnią i Zachodnią. Antarktyda Wschodnia, do której ze względu na budowę należy również całe obrzeże Morza Rossa i Weddella, jest jednostajną płytą, niemal w całości przykrytą przez lądolód, spod którego wystają tylko najwyższe pasma górskie i pojedyncze szczyty. Antarktyda Zachodnia jest bardziej podobna do sąsiedniej Ameryki Południowej. Pasmo górskie systemu fałdowego, które określa się jako Andy Antarktyczne, stanowi prawdopodobnie dalszy ciąg Andów południowoamerykańskich. Pokrywa lodowa, cieńsza niż na Antarktydzie Wschodniej, rozpada się na kilka łączących się ze sobą czasz.
Klimat Antarktydy, zwany glacjalnym (lub lodowym klimatem kontynentalnym), jest najchłodniejszy na Ziemi. Charakteryzuje się zimnymi latami i bardzo mroźnymi zimami. Najniższa temperatura notowana jest w lipcu, podczas zimy na południowej półkuli. Do jej obniżenia przyczyniają się tutaj zlodowacenie lądu, rozrzedzone powietrze na wyżynie osiągającej wysokość ponad 3000 m, oraz niezwykle silne wiatry. Czynnikiem decydującym o pogodzie jest wyż antarktyczny panujący przez znaczną część roku nad wnętrzem kontynentu, do którego tylko z rzadka docierają niże przynoszące opady.