Działalność na terenie zaboru rosyjskiego. Na terenie zaboru rosyjskiego należy wymienić działalność Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego z jego Komisją Ochrony Osobliwości Przyrody. Działali w nim: Bohdan Dyakowski i Zygmunt Wójcicki, popularyzujący zagadnienia przyrodnicze i ochronę przyrody oraz Kazimierz Kulwieć i January Kołodziejczyk, którzy w wydawnictwie „Ziemia” zgromadzili wiele opisów osobliwości przyrodniczych. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości K. Prauss, pierwszy minister Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego powołał w 1919 r. Tymczasową Państwową Komisję Ochrony Przyrody, której przewodniczącym został prof. W. Szafer, wybitny działacz polskiego i światowego ruchu ochrony przyrody. Komisja działająca w Krakowie, powołała do życia w miastach uniwersyteckich (Lwów, Poznań i Warszawa) tzw. Kuratoria oraz zaprosiła do współpracy w charakterze delegatów lub korespondentów wiele osób z mniejszych ośrodków.