Kotlina i Równina Warszawska są fragmentem Niziny Środkowomazowieckiej. Charakterystycznymi elementami rzeźby są wydmy, zabagnione obniżenia terenu oraz szeroka, miejscami jeszcze dziewicza dolina Wisły. Południową granice Kotliny Warszawskiej stanowi rozszerzenie doliny Wisły poniżej Warszawy. Od wschodu ograniczona jest Równiną Wołomińską i doliną środkowej Wisły. Północno-wschodni kraniec stanowi zbieg dolin środkowej Wisły, Bugu i Narwi, a od północy otaczają ją wysoczyzny Ciechanowska i Płońska. Północno-zachodni kraniec znajduje się na południe od Płocka. Od zachodu kotlina graniczy z Równiną Kutnowską i Łowicko-Błońską. Południowo-Zachodnią granicę stanowi Równina Warszawska, przechodząca od południa w Równinę Kozienicką, a na zachodzie łącząca się z Wysoczyzną Rawską i Równiną Łowicko-Błońską. Kotlina i Równina Warszawska należą do mazowiecko-podlaskiego regionu klimatycznego, gdzie średnie temperatury stycznia wynoszą około -3°C, a lipca około 18°C. Kotlina Warszawska należy do rejonu deficytowego w wodę opadową. Średnia roczna temperatura to około 8°C. Opady wahają się w granicach 500 mm (z przewagą w lecie) i występują przez około 180 dni w roku.Średnia roczna temperatura to około 8°C. Opady wahają się w granicach 500 mm (z przewagą w lecie) i występują przez około 180 dni w roku. Wisła, płynąc przez Kotlinę Warszawską, obniża poziom zwierciadła wód o mniej więcej 21 m na odcinku ponad 100 km. W Warszawie jest ono położone na wysokości około 78 m n.p.m., a w okolicach Płocka – 57 m n.p.m. Kotlina Warszawska ma zmienną szerokość – od kilku kilometrów w okolicach Płocka i Warszawy do ponad 20 km w części środkowej. W jej północnej części w 1960 r. utworzono Jezioro Zegrzyńskie o powierzchni 33 km2. Żeglowny Kanał Żerański łączy je z Wisłą. Jezioro zaopatruje w wodę prawobrzeżną część miasta, jest również miejscem wypoczynku mieszkańców Warszawy i okolic. Głównym czynnikiem decydującym o cechach pokrywy glebowej Kotliny i Równiny Warszawskiej są skały macierzyste, głównie osady polodowcowe (gliny, żwiry), piaski wydmowe i aluwia rzeczne. Mady – charakterystyczne gleby dolin rzecznych, m.in. Wisły – powstały z alu-wiów nanoszonych przez rzekę w okresie wylewów. Są bardzo żyzne, ponieważ zawierają dużo próchnicy i składników mineralnych. Ich naturalne siedlisko to łęgi. Bielice wytworzyły się przeważnie na pias kach pradolin i wydm śródlądowych. Są ubogie w związki zasadowe, a poziom próchnicy jest niewielki. Porastają je przede wszystkim lasy iglaste Na obszarach gliniastych, głównie na Równinie Warszawskiej, powstały gleby brunatne i płowe. W porównaniu z bielicami zawierają więcej próchnicy i są bogatsze w składniki mineralne. Rosną tu przeważnie lasy mieszane.