Lublin — centrum turystyczne — stolica regionu, miasto wojewódzkie; ośrodek przemysłowy, naukowy, uniwersytecki (Uniwersytet im. M. Skłodowskiej-Curie, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wyższa Szkoła Rolnicza, Akademia Medyczna, Wyższa Szkoła Inżynierska) i kulturalny (teatry, operetka, filharmonia, muzea). Prawa miejskie miasto otrzymało w 1317 r.
Ongiś stara osada, a od XII w. ważny gród obronny, wielokrotnie niszczony m.in. najazdami Tatarów i Litwinów. Zamek i mury obronne pochodzą z czasów Kazimierza Wielkiego. Do ważniejszych wydarzeń historycznych miasta zaliczyć należy zawarcie tu w 1569 r. Unii Lubelskiej pomiędzy Polską a Litwą oraz wybór Lublina na miejsce Trybunału Koronnego, co wpłynęło dodatnio na ożywienie i rozwój miasta.
W XVII w. nastąpił ponowny upadek w wyniku wojen szwedzkich. Udział w ruchu postępowym zadokumentowali mieszkańcy Lublina demonstracjami w 1905 r. oraz strajkami robotników i chłopów w latach 1929—1936. Do chwili wyzwolenia Warszawy Lublin pełnił funkcję stolicy Polski jako siedziba KRN i PKWN, a następnie utworzonego 31 XII 1944 r. Tymczasowego Rządu Rzeczypospolitej Polskiej. W okresie powojennym uwidacznia się szybki rozwój i rozbudowa miasta. Powstają nowe dzielnice mieszkaniowe, jak Tatary, Bronowice, Spółdzielcze Osiedle im. A. Mickiewicza.
Do licznych zabytków Lublina zaliczyć przede wszystkim należy m.in.: Stare Miasto, odrestaurowane po wojnie, Bramę Krakowską z XIV w. (pierwotnie gotycka), Bramę Rybną z XV w., Stary Ratusz z XIV w. oraz renesansowe kamienice z XVI i XVII w. Czternastowieczny kościół dominikanów (pierwotnie gotycki), po wielokrotnych przebudowach reprezentuje styl renesansowy. Na wzgórzu dominuje zamek Kazimierza Wielkiego (odbudowany po zniszczeniach w XIX w. w stylu neogotyckim), który — zrekonstruowany po wojnie — jest siedzibą Domu Kultury i muzeum. Ponadto liczne kościoły i klasztory (XV—XVIII w.), jak np. św. Mikołaja, św. Agnieszki, katedra, klasztor i kościół pobernardyński oraz pałace (Potockich, Czartoryskich, Radziwiłłów), pomniki (Unii Lubelskiej, Jana Kochanowskiego, który zmarł w Lublinie w 1584 r., Pomnik Wdzięczności), tablice ku czci partyzantów, upamiętniające miejsca kaźni i masowych egzekucji, np. w Zamku Lubelskim, w którym mieściło się więzienie w czasie okupacji; przez więzienie to przeszło ponad 400 tys. osób. Przypomnieć należy, że w Lublinie urodził się znany pisarz okresu renesansu Biernat z Lublina (XVI w.).
We wschodniej dzielnicy Lublina, w Majdanku, znajdują się tereny d. obozu koncentracyjnego, w którym w czasie okupacji hitlerowskiej, w latach 1941 — 1944, zostało zagazowanych i spalonych setki tysięcy więźniów, obywateli 26 państw z całej Europy.
Obecnie znajduje się tam Państwowe Muzeum w Majdanku, gdzie m. in. w pobliżu d. obozowego krematorium znajduje się kopiec z kości, prochów i popiołów zamordowanych więźniów, usypany przez społeczeństwo lubelskie w 1947 r.