Moskiewski Kreml. Miejsce, w którym bije serce Rosji.
Na lewym brzegu rzeki Moskwy, w samym sercu największego państwa świat znajduje się miejsce, które pamięta wszystkie ważne decyzje carów i skrywa ich największe tajemnice. Szerokie na 6,5 metra mury ciągną się na długości ponad dwóch kilometrów, 20 baszt strzegących wnętrza. Kiedyś miejsce niedostępne dla zwykłego szarego człowieka, dziś jedna z największych atrakcji turystycznych, do której ustawiają się ogromne kolejki. I chociaż zmiana ustrojów i ataki zmieniły to miejsce na zawsze, to dalej pozostało ono synonimem władzy. Co znajduje się w środku? Zaraz się przekonasz. Zapraszamy za czerwone mury moskiewskiego Kremla.
Kreml
Wszyscy, słysząc słowo kreml myślą od razu o Moskwie i miejscu, o którym własnie czytasz. Słusznie? No nie koniecznie. Kremli w Rosji jest cała masa. Jest Kreml kazański, nowogrodzki, tobolski, smoleński… Słowo kreml to określenie twierdzy lub grodu warownego znajdującego się w miastach ruskich. Znajdowała się tam siedziba władcy, cerkwie i budynki urzędowe. Po prostu takie nasze zamki.
Kreml moskiewski powstawać zaczął w roku 1147 i wiązało się to z wybudowaniem drewnianej baszty na Wzgórzu Borowickim. Następnie był rozbudowywany i stał się siedziba książąt Księstwa Moskiewskiego, a następnie carów Rosji. Wygląd (przynajmniej zewnętrzny) ukształtował się pod koniec XV wieku, kiedy gród otoczono murami na planie trójkąta. Wtedy też wybudowano pierwszych 18 baszt strzegących wnętrza. Później dobudowano jeszcze dwie i dziś mamy ich dwadzieścia. W 1917 roku po ostrzale artyleryjskim zniszczone zostały prawie wszystkie kremlowskie świątynie. A w 1918 roku, przy osobistym udziale Lenina zaczęto likwidować wszystkie budynki sakralne. Od 1955 roku Kreml moskiewski otwarto dla zwiedzających i stał się muzeum.
Dzwonnica Iwana Wielkiego
Ogromna biała wieża z lśniącą kopułą pochodzi z roku 1508. Jednak była ona wtedy zdecydowanie niższa. Obecną wysokość (81 metrów) uzyskała w 1600 roku, a przy jej budowie pracowali ludzie uciekający do Moskwy podczas klęski głodu. Po ukończeniu tej ogromnej budowli, aż do XX wieku obowiązywał zakaz wznoszenia w Moskwie większych obiektów. W dzwonnicy znajduje się aż 24 dzwony, z których najstarszy pochodzi z roku 1505 i nazywa się Niedźwiedź.
Zaraz obok dzwonnicy znajduje się największy na świecie dzwon Car kołokoł. Największa na świecie jest też armata Car puszka ładowana od przodu, która waży prawie 40 ton a średnica ładowanych do niej kul to 900 mm!
Sobór Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny
Miejsce koronacji Ivana IV Groźnego, które wieńczy pięć złoconych kopuł i 16-metrowy Ikonostas. Miejsce pochówku patriarchów i koronacji carów. Posiada piękne bogato zdobione wnętrze i monumentalne malowidło przedstawiające Wniebowzięcie. Aż dziwne, że nie jest największe w jakiejś kategorii 😛
Sobór Zwiastowania
W przeszłości była to prywatna cerkiew carów rosyjskich. Jej kapłan był również jedynym spowiednikiem rodziny panującej. Co ciekawe to właśnie pod tą cerkwią znaleziono najstarsze miejsce osiedlenia się plemion ugrofińskich z epoki brązu. Po obejrzeniu wnętrza warto wejść bocznymi drzwiczkami do małego muzeum prezentującego wykopaliska z tamtego okresu.
Sobór św. Michała Archanioła
Kolejny sobór, który odgrywał bardzo ważną rolę w carskiej Rosji. Może nie był prywatną cerkwią, ale to właśnie w nim odbywały się koronacje, śluby oraz pogrzeby carów. Tutaj też do XVII wieku odbywały się nabożeństwa po największych wygranych bitwach. Dziś podczas zwiedzania możemy oglądać aż 54 nagrobki władców i ich rodzin oraz (podobno) cudotwórczą ikonę Matki Bożej Błogosławione Niebo.
Cerkiew Dwunastu Apostołów
Jest częścią Pałacu Patriarchy, jednak dziś znajduje się w niej muzeum ikon rosyjskich. Kiedyś była to prywatna świątynia zwierzchnika rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W XIX wieku świątynia pełniła już tylko funkcję świątyni parafialnej i popadała w ruinę. Jednak ówczesny proboszcz rozpoczął remont świątyni, który sam opłacał. Remont kosztował 15000 rubli, czyli trochę mniej niż my wzięliśmy ze sobą na cały wyjazd!
Cerkiew Złożenia Szat
Kolejny budynek to tym razem prywatna kaplica patriarchów Moskwy. Połączony jest z soborem Zaśnięcia Matki Bożej. Co ciekawe jest to jedyny budynek w stylu czysto rosyjskim, ponieważ patriarchowie nie życzyli sobie obcych wpływów w ich prywatnej kaplicy. Dziś mieści się w nim wystawa drzeworytnictwa i rzeźby drewnianej.
Wielki pałac kremlowski
Największy kompleks budowli na Moskiewskim Kremlu. Pałac pełnił funkcję czasowej siedziby imperatorów podczas przebywania dworu w Moskwie. W fasadzie widać 3 piętra okien, ale tak naprawdę jest to budynek dwupiętrowy. Najpiękniejsza sala to sala św. Jerzego (Gieorgijowska). Jest wysoka na 17 metrów, długa na 61 i szeroka na 20 metrów (mieli rozmach). Na podłodze ułożony jest wzór z ponad 20 rodzajów drewna, a marmurowe posągi symbolizują regiony składające się na to wielonarodowościowe państwo. Powstała, aby nagradzać generałów i oficerów rosyjskiej armii.
Ciekawostki
Pierwotnie mury Kremla nie były koloru czerwonego jak teraz, lecz białego, ponieważ budowano je z wapienia.
Podobno gdzieś pod Kremlem ukryty jest księgozbiór Ivana Groźnego, który jego babka przywiozła z Bizancjum razem z herbem (dwugłowy orzeł)
Po bitwie pod Kłuszynem hetman Stanisław Żółkiewski na prośbę bojarów 9 października 1610 roku zajął Kreml, w związku z czym do 7 listopada 1612 roku okupowała go polska załoga wojskowa pod dowództwem Aleksandra Korwina Gosiewskiego i Mikołaja Strusia.
Pierwszy krzyż dzwonnicy Iwana Wielkiego według planów Napoleona miał zwieńczyć kopułę paryskiego Pałacu Inwalidów, ostatecznie jednak został zatopiony w którymś z jezior między Dorogobużem a Smoleńskiem w czasie odwrotu.
W latach 1499-1508 Baszta Troicka była najwyższym budynkiem w całym Wielkim Księstwie Moskiewskim. Przewyższyła go dopiero kremlowska
Dzwonnica Iwana Wielkiego.
Po nieudanym zamachu na cara Aleksandra III zaprojektowano jako akt dziękczynny budowę monumentalnej murowanej dzwonnicy dla Car kołokoła, który miano także pozłocić.
Wbrew legendom, że Car puszka nie była w stanie strzelać, badania wykazały, że oddano z niej przynajmniej jeden strzał.
Informacje praktyczne
Bilety można kupić przez internet albo w kasie, która znajduje się w parku niedaleko wejścia na Kreml. W budynku kasy znajdziecie także samoobsługowe kioski, gdzie można kupić wejściówki bez stania w kolejce.
Ceny biletów są różne zależą od tego, czy chcecie zwiedzić także Zbrojownie. My wybraliśmy podstawowy pakiet bez Zbrojowni i taki bilet kosztuje tylko 500 rubli.
Najlepsze do zwiedzania będą godziny popołudniowe, około 14 czy 15 nie ma wielkiego tłumu, godzinę przed zamknięciem było wręcz pusto.
Na terenie Kremla, w każdej cerkwi, znajdziecie bezpłatne broszury w różnych językach. Są w nich rozrysowane szczegóły wnętrz świątyni oraz krótkie wprowadzenie historyczne.
Książęta, carowie, prezydenci… Ciebie też nie może zabraknąć na Kremlu 😉 Mamy nadzieję, że nasz wpis przekonał Cię do odwiedzenia tego niesamowitego miejsca. A może już tam byłeś/aś? Jak wrażenia?