Nazwy największego śląskiego miasta.
Wskutek burzliwych dziejów Polski, a zwłaszcza niespokojnej historii Śląska, który kolejno przechodził przez ręce książąt polskich, królów czeskich, cesarzy niemieckich, później także władz zaborczych i okupacyjnych, wydaje się niesamowite, że Wrocław jako miasto utrzymał swoją polską tożsamość, a w czasach powojennych zaczął wręcz odgrywać rolę głównego ośrodka polskiej kultury. Zmiany polityczne, dotykające miasto, odbijały się niejednokrotnie na prezencji jego oficjalnych symboli, ale także samej nazwie. Co więcej, zagadkową kwestią dotąd pozostaje etymologia polskiego określenia.
Łacińska Wratislavia
Najstarsze zachowane, piśmienne wzmianki o Wrocławiu, zostały odnotowane w XI wieku przez niemieckiego kronikarza, Thietmara z Merseburga. Znajdują się tam określenia Wrotizlaensem i Wortizlava, które według specjalistów językoznawców wskazują bezsprzecznie na polski rodowód nazwy Wrocławia. Cząstka -ra-, charakterystyczna dla języka czeskiego, jest w później zapisywanych nazwach miasta, także tej łacińskiej, zapewne wynikiem oddziaływania kultury czeskiej na ziemie, które pozostawały czasowo pod panowaniem tego królestwa. Etymolodzy zgadzają się, że Wrocław należy tłumaczyć jako niegdysiejszy gród, należący do księcia, który miał na imię prawdopodobnie właśnie Wrocław lub Wrocisław, ewentualnie Wrócisław, albo nawet Warcisław. Wszystkie te imiona były w średniowiecznej Polsce używane i popularne. Istnieją jednak także legendy o czeskim księciu Vratislavie, który miał władać w tym rejonie, rezydując w zamku wznoszącym się wówczas na Ostrowie Tumskim. Kronika łacińska, spisana na potrzeby administracyjne Kościoła na przełomie XIII i XIV wieku Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis wspomina o samym mieście, używając łacińskiej nazwy Wratislavia. Z kolei niemiecki opis Prus z początku XIX wieku poświadcza, że polskim określeniem miasta był Wracław.
Niemiecki Breslau
Choć nazwa Breslau, używana w odniesieniu do miasta pozostającego pod panowaniem Rzeszy Niemieckiej, sprawia wrażenie germanizmu, jest to wrażenie pozorne. Etymologia tego określenia pozostaje słowiańska, jest jedynie zniemczeniem nazwy, jakiej przez wieki używano w odniesieniu do stolicy Śląska. Z uwagi na trudności, jakich dostarczała niemieckim osadnikom oryginalna nazwa miasta, powstało i zostało utrwalonych wiele niemieckich wariantów, które miały służyć im jako użytkowy ekwiwalent. Breslau okazało się określeniem najpopularniejszym i najbardziej rozpowszechnionym, jednak rdzennie polska nazwa cały czas w nim pobrzmiewała.