Początki ruchu ochrony przyrody.
W okresie tak ukształtowanego w XIX wieku stosunku człowieka do przyrody dużą rolę w tym zakresie zaczęły odgrywać czynniki, które w zasadzie zapoczątkowały ruch ochrony przyrody w jej współczesnej formie. Tymi czynnikami były rozwój, a nawet rozkwit nauk przyrodniczych oraz wzmożone wtedy tempo rozwoju industrializacji i techniki potęgujące zapoczątkowany uprzednio proces dewastacji przyrody. Praktyka unaoczniała i dawała konkretne przykłady niszczycielskich skutków działalności człowieka w przyrodzie, a rozwijająca się nauka dawała możność skonkretyzowania oceny aktualnych skutków oraz przewidywania perspektyw dla przyszłości ludzkości. Do ochrony przyrody zaczęły więc człowieka skłaniać motywy gospodarcze, nabierające coraz większego znaczenia w związku z gwałtownym wzrostem liczby ludności, określanym jako eksplozja demograficzną. Wreszcie zaobserwowane fakty wpływu dewastacji środowiska już bezpośrednio na samego człowieka spowodowały wyraźne ujawnienie się motywów społecznych, poprzednio będących tylko częścią już wymienionych motywów.