Znaczne zróżnicowanie siedliskowe sprzyja rozwojowi bogatej fauny. Można tu spotkać ssaki owadożerne, jak jeż, kret czy nietoperze. Gryzonie reprezentowane są przez piżmaka, karczownika, nornicę rudą, polnika i wiewiórki. Liczne ostoje mają sarny, jelenie i dziki. Spośród ssaków drapieżnych można wyróżnić lisa, jenota, borsuka, kunę leśną i domową, tchórza, gronostaja oraz łasicę. Ciekawostką przyrodniczą jest występowanie bobra europejskiego i wydry. Gnieździ się tu 141 gatunków ptaków, m.in. orzeł bielik, kania ruda, trzmielojad, orlik krzykliwy, błotniak łąkowy, bocian czarny, łabędź niemy, pliszka górska, gągoł, ohar, derkacz, kropiatka, zimorodek i krwawodziób. Wzmianki o wykorzystywaniu pokładów kredy znajdujących się na terenie Puszczy Bukowej pochodzą z XIV w., jednak początek przemysłowego wykorzystania puszczy przypada na przełom XVIII i XIX w. W XIX w. eksploatacja drzewostanów przybrała na sile. W Gryfinie, Dąbiu i Płoni powstały fabryki przerabiające buczynę. Bardzo duży wpływ na zagospodarowanie i rozwój osadnictwa na tym terenie wywarł zakon cystersów sprowadzony z Danii w 1173 r. do Kołbacza. Intensywny rozwój klasztoru był możliwy dzięki przychylności dworu książęcego oraz władz kościelnych. Cystersi na dużą skalę rozwinęli hodowlę kóz, koni, owiec i trzody chlewnej, założyli również sady owocowe. W Kołbaczu i okolicznych wsiach rozwinął się przemysł piwowarski, młynarstwo wodne i wietrzne oraz rzemiosło – sukiennictwo, kuśnierstwo, szewstwo, bednarstwo, kowalstwo oraz ciesielstwo. Przyczyniło się to też do rozwoju handlu. Mnisi dużo czasu poświęcali pracy na rzecz okolicznej ludności. W 1187 r. utworzyli szpital w Kołbaczu. Okres XII-XV w. był czasem nieprzerwanego rozkwitu opactwa, przyniósł jednak negatywne skutki dla przyrody – duże połacie puszczy zostały wykarczowane. Niszczenie lasów ustało wraz z sekularyzacją zakonu w 1555 r. Stopniowo regenerowano zniszczone drzewostany. Puszcza ucierpiała również podczas II wojny światowej. Walki trwały tutaj od 7 do 20 III 1945 r. Ich ślady widoczne są w licznych okopach, transzejach, rowach przeciwczołgowych oraz ziemnych i betonowych umocnieniach. Ze stanowisk wyjściowych na zachodnim skraju Wzgórz Bukowych rozpoczęło się forsowanie Odry (16-20 IV 1945 r.) Koniec wojny był początkiem kolejnego okresu intensywnego pozyskiwania drewna na potrzeby zrujnowanego kraju. W 1956 r. utworzono 7 rezerwatów leśnych, które objęły najcenniejsze fragmenty puszczy. Na początku lat 60. 60% drzewostanów zostało zakwalifikowanych do lasów ochronnych, co ograniczyło wyręby. W 1981 r. powstał Szczeciński Park Krajobrazowy „Puszcza Bukowa”. Obecnie obejmuje swoim zasięgiem nie tylko tereny leśne, ale również trzy duże polany: Binowską, Kołowską i Dobropolską. Uroda krajobrazu, bogactwo przyrody i położenie na skraju dużego miasta spowodowały, że teren Puszczy Bukowej stał się jednym z głównych obszarów wypoczynku mieszkańców Szczecina. Wielodniowy pobyt możliwy jest jedynie w kilku ośrodkach wczasowych nad jeziorami Glinna i Binowskim. Puszczę pokrywa sieć znakowanych szlaków turystycznych. Warto zwiedzić tu cmentarzysko kurhanowe znajdujące się w miejscowości Glinna. Jego szczątki pochodzą ze środkowego okresu epoki brązu (1200-1000 lat p.n.e.). Do dziś zachowało się pięć kurhanów słabo widocznych pod warstwą ściółki. Inną atrakcją jest „Zgniły Grzyb” – wczesnośredniowieczne grodzisko pod-kowiaste, które leży na południe od jeziora Zgniły Grzyb. Było ono sztucznie umocnione z trzech stron, a z czwartej przylegało do jeziora. W rezerwacie „Bukowe Zdroje” na górze Chojna znajduje się wczesnośredniowieczne grodzisko pierścieniowe Cedelin. Grodzisko stożkowe można odwiedzić nad jeziorem Glinna lub jeziorami Płonno i Zaborsko. Wielkie grodzisko pierścieniowe z podgrodziem, otoczone watami i fosami, znajduje się w Kołbaczu. Tam również mieści się jeden z najcenniejszych zabytków Pomorza Zachodniego – pocysterski zespół klasztorny (1210-1347). W Binowie znajduje się zbudowany z granitowych płyt gotycki kościół z XIV w. Z tego samego wieku pochodzą ruiny kościoła w Chlebowie. Ciekawą budowlą jest wiadukt w Klęskowie, będący częścią autostrady Berlin-Szczecin-Elbląg-Królewiec, której początkowy odcinek oddano do użytku w 1936 r. Odrzucenie żądania przeprowadzenia jej przez terytorium Polski było jednym z formalnych pretekstów hitlerowskiej napaści w 1939 r.