SIKORZYNO

(gniazdo rodowe Sikorskich – herbu Cietrzew i Wybickich – herbu Rogala).

Wieś Sikorzyno położona jest nieopodal góry Wieżyca, pomiędzy Szymbarkiem i Gołubiem – znanymi kaszubskimi wsiami letniskowymi. W centrum Sikorzyna znajduje się zabytkowy dwór szlachecki otoczony parkiem. Panowie Sikorscy pierwsi właściciele, potomkowie Gertrudy, ciotecznej siostry księcia Mestwina, przyjęli nazwisko od wsi Sikorzyno.

Dwór Wybickich

W ciągu swej bogatej historii dwór był także w posiadaniu rodziny Wybickich. Sikorzyno to gniazdo rodowe Wybickich, najbardziej znanym przedstawicielem rodu jest generał Józef Wybicki, autor słów polskiego hymnu. Obecna, niejednorodna bryła dworu w Sikorzynie to wynik rozbudowy starszego założenia, wzniesionego po poł. XVIII w. (skrzydło tynkowane), do którego pod kątem prostym dobudowano w II pol. XIX w. skrzydło ceglane.

Fundamenty i piwnice budynku wzniesiono z kamienia łamanego na zaprawie wapienno – piaskowej, ściany obwodowe z cegieł. Ściany wewnętrzne to drewniana konstrukcja szkieletowa, wypełniona cegłą wypalaną, suszoną lub glinianą ,,pacą”. Dach naczółkowy wielopołaciowy, przykryty podwójną karpiówką. W połaciach dachowych 7 lukarn. Konstrukcja więźby dachowej krokwiowo-stolcowa.

Pomieszczenia w części starszej dworu w układzie dwutraktowym. Trakt frontowy z dwiema izbami rozdzielonymi sienią, w trakcie ogrodowym cztery izby oraz sień. Wnętrze skrzydła nowszego – wieloizbowe. Pomieszczenia parteru przykryte zostały stropem belkowym. Stolarka okienna i drzwiowa pochodzi z czasów rozbudowy tj. z końca XIX w. Wewnątrz dworu znajduje się sześć czynnych pieców kaflowych z przełomu XIX i XX w. oraz jeden piec z pocz. XX w.

Powierzchnia całkowita dworu – 805 m2, w tym: piwnice – 105 m2, parter – 350 m2, poddasze 350 m2, kubatura ok.1700 m3. Obecnie, po pieczołowitej odbudowie w dworku urządzono muzeum wnętrza: znajdują się tu oryginalne piece kaflowe, meble i sprzęty z końca XIX i z pocz. XX wieku.

Do dworu przylega niewielki park z częściowo zachowanym zabytkowym drzewostanem m.in. z czytelną aleją lipową zakończoną altaną lipową, a przed głównym wejściem rośnie trzystuletni dąb uznany za pomnik przyrody. Na terenie przylegającym do parku, o pow.0,4ha, obecny właściciel założył roślinny labirynt.. Od roku 2008 odrestaurowany dwór wraz z parkiem i roślinnym labiryntem udostępniany jest zwiedzającym.

Rokrocznie, począwszy od 2005 roku, w ostatnią sobotę maja odbywa się tu finał masowego rajdu dla dzieci i młodzieży p.n. „Majówka z generałem Wybickim”. Impreza ta łączy symbolicznie dworek w Będominie ( gdzie znajduje się Muzeum Hymnu Narodowego ) z dworem w Sikorzynie.

 

Krótka historia dworu (majątku i wsi) na podstawie zachowanych źródeł.

1284 – Sikorzyno wraz z dwudziestoma innymi wsiami wchodzi w skład ziem Pirsna, które książę pomorski Mestwin nadaje swojej siostrze ciotecznej Gertrudzie,

1334 – Panowie z Sikorzyna ( Sikorscy-herbu Cietrzew) posiadają także wieś Zawory,

1638 – Wybiccy (herbu Rogala) posiadają większość ziem Sikorzyna ( płacą dużo wyższe podatki od Sikorskich), przed 1747 Piotr Wybicki – sądowy ziemski mirachowski (ławnik) oraz jego małżonka Konstancja z Lniskich wraz z siedmioma córkami przenoszą się z Sikorzyna do zakupionych dóbr będomińskich, gdzie w roku 1747 przychodzi na świat Józef Wybicki, późniejszy generał i twórca słów Mazurka Dąbrowskiego,

1772 – Rodzina Sikorskich posiada w Sikorzynie jedną włókę, pozostała część majątku należ do rodziny Wybickich, osiadłej także w niedalekim Będominie,

1834 – pojawiają się nowi, pruscy właściciele Sikorzyna,.

1885 – Sikorzyno stanowi obwód dominalny – 1235 ha ziemi, prowadzona jest tu hodowla bydła i owiec, jest także gorzelnia parowa, dobudowano do dworu ceglane skrzydło mieszkalne, jest również kuźnia, siodlarnia, stajnie, owczarnie, obory, stodoły i inne budynki gospodarcze,

1857 – na planie z tego roku widzimy jeszcze istniejący średniowieczny dwór Sikorskich (usytuowany równolegle do drogi) oraz dobudowane do niego pod kątem prostym skrzydło powstałe za czasów Wybickich po poł. XVIII ,

1887 – Sikorzyno nabywa za długi Bank Mannigeński, który wydzierżawia majątek, co kilka lat zmieniają się pruscy dzierżawcy,

1906 – Majątek Sikorzyno przechodzi na własność Skarbu Państwa Pruskiego,

1921 – Majątek przechodzi na własność Skarbu Państwa Polskiego,

1926 – Dzierżawcą majątku jest J. Stencel – rolnik kaszubski,

1935 – Parcelacja majątku. Stenclowie wchodzą w posiadanie resztówki 35,7 ha ziemi z zabudowaniami i parkiem,

1965 – Stenclowie odsprzedają własność rodzinie Kukowskich,

1992 – Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie kupuje od Państwa Kukowskich zniszczony dworek wraz z parkiem (1,2 ha), w którym do 1998 nie podejmuje żadnych prac,

1998 – Zrujnowany dwór wraz z parkiem nabywa Leszek Zakrzewski, konserwator zabytków zamieszkały w Gdańsku,.

2008 – Dwór w Sikorzynie po 10 letnich pracach ratunkowych i konserwatorskich udostępniono zwiedzającym.