Zachowanie reliktów przeszłości przyrodniczej.
Na liście chronionych gatunków umieszczone są przede wszystkim rzadko występujące w stanie dzikim rośliny i zwierzęta, którym grozi wyginięcie w skali ogólnoświatowej. Ochronie poddaje się również gatunki, które rzadko już występują w określonych krajach, chociaż mogą być spotykane w innych regionach kontynentu lub świata. W tych przypadkach chodzi zwykle o zachowanie dla nauki żywych dowodów przeszłości przyrodniczej regionu (relikty) lub granic zasięgu naturalnego występowania danego gatunku. Chronione są również gatunki endemiczne, tj. występujące wyłącznie na małych obszarach, świadczące o specyfice określonego środowiska. Niekiedy motywem ochrony jest szczególna wartość określonego gatunku dla środowiska, czasem poparta jeszcze aspektami emocjonalnymi (np. ochrona pożytecznych, śpiewających ptaków owadożernych). We wszystkich omówionych przypadkach stosowana jest ochrona całkowita, polegająca na zupełnym zakazie niszczenia lub uszkadzania roślin dziko rosnących oraz zabijania lub chwytania zwierząt w miejscu ich występowania.