Zamek w Rydzynie

Zamek w Rydzynie.

Zamek w Rydzynie, miasteczku leżącym około 10 kilometrów na
południowy wschód od Leszna, to z pewnością jedna z najwybitniejszych rezydencji magnackich w Polsce. Na fundamentach i murach średniowiecznego zamku (wzniesionego w XV wieku przez komesa Jana z Czerniny), Rafał Leszczyński, który kupił Rydzynę w ostatnich latach XVII wieku, postawił nową budowlę. Była to barokowa rezydencja o czterech czterokondygnacyjnych skrzydłach, rozplanowanych wokół wewnętrznego dziedzińca, z czterema alkierzowymi basztami w narożach. Powstała według projektów królewskiego architekta, Józefa Szymona Belottiego. Kolejne trzy osiemnastowieczne przebudowy podjęte przez Pompeo Ferrariego, Karola Martina Frantza i Ignacego Graffa, nadały jej obecny kształt.

W rękach Leszczyńskich zamek był do 1738 roku, kiedy to wielkopolskie dobra tego rodu kupił Aleksander Józef Sułkowski, minister dworu Augusta Mocnego. On to zatrudnił Karola Martina Frantza, architekta ze Śląska, który rydzyńskiej rezydencji nadał prawdziwie barokowy kształt. Jego dziełem jest między innymi monumentalna reprezentacyjna klatka schodowa oraz przebudowa sali balowej, która wówczas otrzymała imponującą polichromię stropu (pędzla Jerzego Neunhertza), przedstawiającą apoteozę sceny zaślubin Aleksandra Józefa Sułkowskiego z Anną z Przebendowskich. Obecny kształt sali balowej, z monumentalnymi 22 kolumnami, przypisywany jest jednak kolejnemu architektowi, Ignacemu Graffowi (choć uważa się też, iż był to Dominik Merlini). Graffa sprowadził w 1766 roku kolejny właściciel rezydencji — August Sułkowski.

W roku 1775 August Sułkowski ogłosił, że po wymarciu rodu jego majątki przejdą na własność Komisji Edukacji Narodowej, do której utworzenia się przyczynił. Po śmierci w 1909 roku ostatniego z rodu, Antoniego, rydzyńskie dobra przejęła niestety pruska Komisja Kolonizacyjna. W latach 20. XX wieku utworzono tu jednak słynące z wysokiego poziomu nauczania Gimnazjum Męskie im. Sułkowskich, nawiązując do woli Augusta.
Dziś zamek w Rydzynie, stojący na sztucznej wyspie otoczonej fosą, jest ośrodkiem szkoleniowym, z hotelem i restauracją, będącym w gestii Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich.