Obszar Ziemi Pomorskiej leży głównie w Krainie Wielkich Dolin. Tereny te wchodzą w skład trzech dużych jednostek fizjograficznych oddzielonych od siebie dolinami rzek: Wisły, Noteci i Brdy. Część południowo-zachodnia należy do Pojezierza Wielkopolsko-Kujawskiego, obszar północno-zachodni do Pojezierza Pomorskiego, leżący zaś po prawej stronie Wisły — do Pojezierza Mazurskiego.
Rzeźba powierzchni tej Ziemi jest dziełem lądolodu skandynawskiego i późniejszych procesów, głównie wód roztopowych i rzek. Dominującym akcentem krajobrazu są ciągi moren czołowych i dennych, piaszczyste pola sandrów poprzecinanych licznymi jeziorami oraz doliny rzeczne z doliną rzeki Wisły i Noteci.
Wody stanowią istotny element krajobrazu tych obszarów. Osią hydrograficzną jest Wisła, do której wpływają Brda, Wda, Drwęca i Osa.
Noteć płynie równoległym nurtem do Wisły, następnie skręca w kierunku zachodnim, wykorzystując dla swego biegu pradolinę rzeki Wisły.